Pod hipertenzijom se podrazumeva povišen krvni pritisak čija vrednost iznosi preko 140/90 mmHg.
Hipertenzija je veoma raširena bolest među stanovnicima naše zemlje. Najnovija istraživanja kaži da skoro svaki četvrti stanovnik Vojvodine ima problem sa visokim krvnim pritiskom. U skoro 95% reč je o esencijalnoj hipertenziji, odnosno o povišenom krvnom pritisku koji nema poznat uzrok, odnosno koji je zapravo porodična bolest.
Treba napomenuti da se hipertenzija ne nasleđuje direktno, a na njeno ispoljavanje utiče najviše način života, u najvećoj meri loše navike kao što su alkohol, pušenje, previše masna hrana i zasićeni šećeri, psihički stres i fizička neaktivnost.
Tek 5% bolesnika ima jasne uzroke hipertenzije, kao što su bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem, bolesti nervnog sistema, endokrinološke bolesti, bolesti bubrega, a često se javlja i hipertenzija u trudnoći koja zahteva i ppseban tretman. U velikom broju slučajeva radi se o trudnoći i esencijalnoj hipertrnziji, a nagli skok krvnig pritiska je ili prva manifestacija ili pogoršanje bolesti. Kod ovih žena neophodne su kontrole ne samo kod ginekologa, već i kod interniste. Ako se hipertenzija blagovremeno leči, onda se smanjuje rizik od komplikacije, ne samo za majku nego i za plod u sedmom, osmom i devetom mesecu trudnoće i za vreme porođaja.
Simptomi hipertenzije
Bez ikakvih simptoma hipertenzija godinama može da traje, a tek kod ozbiljnih komplikacija se u takvim slučajevima otkriva, jer može doći do infarkta srca, moždanog udara, slepila ili bolesti bubrega. Zato što su sve ove bolesti smrtonosne, hipertenzija se naziva i tihi ubica.
Najčešći simptomi hipertenzije jesu zujanje u ušima, glavobolja, krvarenje iz nosa, pritisak u grudima, prolazno trnjenje koje se povremeno javlja, gušenje, brže zamaranje, kao i slabost polovine tela. Svaka komplikacija uzrokuje nove siimptome. Hipertenzija se ne ustanovljava nakon jednog merenja pritiska, ali ako ste u tri navrata izmerili povišenu vrednost, onda je vreme da se obratite lekaru. Da biste krvni pritisak merili u kućnim uslovima važnaje obuka.
Najlakše je kod kuće meriti krvni pritisak koji se meri pomoću klasičnog aparata sa živom ili manometrom, dok savremeni elektronski aparat više može da posluži za orijentaciju o vrednostima pulsa i pritiska. Kada se pritisak meri, najpre se čuje prvi ton koji označava gornji, sistolni pritisak, dok donji dijastolni pritisak predstavlja poslednji ton.
Zavisno od drugih faktora rizika kao što su šećerna bolest, povišena masnoća,psihički stress, fizička neaktivnost, ali i pušenje, kao i lična istorija bolesti kao što su prisutno srčano, moždano ili bubrežno oboljenje i u zavisnosti od izmerenih vrednosti, lekari će se opredeliti za način lečenja i dalje potrebne preglede.
Kako se hipertenzija leči?
Uz klinički pregled i merenje krvnog pritiska, potrebno je uraditi i elektrokardiogram, pregled očnog lekara i laboratorijske analize.
Promena načina života obavezna je kod svih koji imaju problem sa povišenim krvnim pritiskom. To znači da svi bolesnici moraju da koriguju ishranu, telesnu težinu, uvedu fizičku aktivnost, ali i da redukuju stres. Redovna ishrana podrazumeva pet obroka dnevno što manje slatkih i masnih namirnica, manje soli u ishrani, a mnogo više hrane koja je biljnog porekla. Uz redovnu terapiju i fizičku aktivnost, kao i uz promenu stila života hipertenzija može da se drži pod kontrolom.